Buradasınız

Suriye Antlaşması

İtilaf Devletleri, I. Dünya Savaşı öncesinde kendi aralarında yaptıkları gizli antlaşmalarla Osmanlı topraklarını kendi aralarında taksim ettiler. İngiltere, Fransa ve Rusya’nın Suriye, Irak ve Anadolu’nun güneydoğusunu içine alan planları savaşın seyrine göre değişikli gösterdi. 1917’de Bolşevik İhtilali sonrasında Rusya’nın savaştan çekilmesinin ardından Rusya’da kurulan yeni yönetim gizli antlaşmaları tüm dünyaya ilan etti.

İngiltere ve Fransa aralarında imza ettikleri Sykes-Picot Antlaşması ile Ortadoğu petrol havzalarını kendi arlarında pay etmişlerdi. İngiltere,  Basra Körfezi’nden Musul’a kadar uzanan petrol rezervlerine sahip  işgal sahasını Rus tehdidine karşı korumak için Fransızların Musul, Urfa, Antep, Maraş ve Çukurova ile Suriye’yi işgalini uygun görmüştü. I. Dünya Savaşı’nın sona ermesinin ardından İngiltere, Sykes-Picot Antlaşmasının hükümlerine uymadı. Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasının hemen ardından daha önce Fransız nüfuz alanı olarak belirlenen Musul’u işgal etti. Ardından Urfa, Antep ve Maraş’a işgal kuvvetleri gönderdi.

Fransa, İngiltere’nin gizli antlaşmalara uymamasını müttefik devletler nezdinde protesto etti. İşgal bölgelerinin taksimi hususunda ABD’nin arabuluculuk yapmasını isteyen Fransa’nın diplomatik hamleleri tam manasıyla olmasa da sonuç verdi. İki devlet arasında 15 Eylül 1919 tarihinde Suriye Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmaya göre Musul dahil Irak ve Ürdün ile Filistin toprakları İngiltere’nin olacaktı. Fransa ise Çukurova, Suriye, Lübnan ve İngilizler tarafından işgal edilmiş durumda olan Maraş, Antep ve Urfa bölgelerini alacaktı. Bu antlaşmaya göre İngiltere 1 Kasım 1919 tarihine kadar Maraş’tan çekilecek verine Fransız birlikleri gelecekti.