Özel gereksinimli bireylerin sağlık hizmeti alırken öncelik sıraları bulunmaktadır.
1. Sağlık Kurulu Raporu Hakkında Bilmek İstedikleriniz!
Devlet kurumları veya özel şirketler tarafından birçok işleme istinaden talep edilebilen heyet raporu, kişinin sağlıkla ilgili profilini gösteren belgedir. Resmi evrak olarak ilgili kurum ve kuruluşlara sunulabilir. Kamu ve üniversite hastanelerinden alınabildiği gibi sağlık kurulu olan özel hastanelerden de alınabilir. Rapor geçerliliği için en önemli nokta hastanenin tam teşekküllü olmasıdır. Bir hastanenin tam teşekküllü olması demek iç hastalıkları, genel cerrahi, göz, kulak-burun-boğaz, nöroloji veya ruh sağlığı gibi birimlerin mevcudiyeti ve bu birimlerde çalışan uzman doktorların olması demektir. Heyet raporunun diğer adı da “sağlık kurulu raporu”dur.
•Sağlık Kurulu Raporu engelli aylığı, evde bakım maaşı, bakım hizmetleri, özel eğitim, istihdam ve sağlık gibi alanlarda tanımlanmış hak ve hizmetlerden yararlanmak için gerekli olan belgedir. Engelli sağlık kurulu raporu, özel gereksinimli bireyler için düzenlenmiş vergi indirimleri, vergi muafiyetleri ve çeşitli alanlardaki indirimler için de kullanılmaktadır.
•Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş hastanelerden alınır.
•Sağlık kurulu raporlarına özel gereksinimli birey, özel gereksinimli bireyin vasisi ya da raporu isteyen kurum tarafından ikamet edilen ya da raporun alındığı İl Sağlık Müdürlüğüne raporun teslim alındığı veya e-devlet üzerinden göründüğü tarihten itibaren otuz gün (30) içerisinde başvuruda bulunularak itiraz edilebilmektedir.
•Sağlık Kurulu Raporu almak için gerekli evraklar;
•Engelli Sağlık Kurulu raporu başvuru dilekçesi
•Nüfus Cüzdanı ve fotokopisi
• 2 adet fotoğraf
Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu (ÇÖZGER) Nedir?
Çocuklar için özel gereksinim raporunun kısaltması ÇÖZGER olarak geçmektedir. 20 Şubat 2019 tarihli 30692 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yönetmelik ile Engelli Sağlık Kurulu Rapor süreçleri ve raporun içeriği değişmiştir. Bunun yanı sıra çocukların değerlendirmelerine ve rapor sürecine yeni bir yaklaşım getirmiştir. Yeni yönetmeliğe göre “Sağlık Kurulu Raporları”nın yerine gelmiştir. Artık “Sağlık Kurulu Raporu” değil “ÇÖZGER” verilecektir.
• ”Özel Gereksinimi Var.”, “Hafif Düzeyde Özel Gereksinimi Var “Orta Düzeyde Özel Gereksinimi Var”, “İleri Düzeyde Özel Gereksinimi Var”, “Çok İleri Düzeyde özel Gereksinimi Var”, “Belirgin Özel Gereksinimi Var” ya da “Özel Koşul Gereksinimi Var” şeklinde nitelendirmeler yapılmıştır. Bunların hepsi yasal düzenlemelerde “özel gereksinimli birey” olarak nitelendirilen çocukları temsil etmektedir.
•Özel gereksinimli çocuklar için engel oranları kaldırılmıştır. Artık aynı engel ve durumdaki çocuklar için farklı yüzdeler hesaplanması gibi karışıklıklar olmayacaktır.
•Bu sistemde zekâ geriliği, mental motor retardasyon gibi kişiyi veya ailesini rencide edecek, haysiyeti örseleyecek, önyargıya veya ayrımcılığa sebep olacak tanımlamalar rapordan kaldırılmış yalnızca Özel Gereksinim Alanlarının belirtilmesi gerektiği söylenmiştir.
•Tanıları yazarken de bu terimlerin kullanılmaması gerektiği vurgulanmıştır.
• Raporda Engellilik kelimesi yerine özel gereksinim kullanılmaktadır ve ağır engelli ibaresi de kullanılmamaktadır.
•Rapor alma sürelerini hızlandırmak için ÇÖZGER Kurullarına süre kısıtlaması getirilmiştir. Raporlar kişinin başvuru tarihinden itibaren EN GEÇ 30 gün içerisinde tamamlanarak ilgiliye verilecektir.
•Özel gereksinimli çocukların bakım hizmetlerinden yararlanabilmesi için ÇÖZGER raporunda ‘’ Çok ileri düzeyde özel gereksinimi vardır’’, ‘’ Belirgin özel gereksinimi vardır’’ veya ‘’ Özel koşul gereksinimi vardır’’ ifadelerinden birinin yazılı olması gerekir.
ÇÖZGER raporuna nasıl itiraz edilir?
•Raporlara, bakım veren kişi veya raporu talep eden kurum tarafından sağlık müdürlüğüne itiraz edilebileceği, kişisel rapor itirazlarının, raporu teslim aldığı tarihten itibaren otuz gün içerisinde yapılacağı, süresinde yapılmayan itirazların değerlendirilmeyeceği belirtilmiştir. Kurum tarafından yapılan itirazlar gerekçe belirtilerek yazı ile yapılabileceği ve kurum itirazlarında süre aranmayacağı da belirtilmektedir.
•Rapora itiraz edildiğinde çocuk; müdürlük tarafından yetkili en yakın farklı bir sağlık kuruluşuna ya da önceki raporu farklı sağlık kuruluşundan alınmış ise sürekli izleminin yapıldığı sağlık kuruluşuna gönderileceği belirtilmiştir. İtiraz edilen rapor ile itiraz üzerine verilen rapordaki kararlar aynı yönde ise rapor kesinleşeceği, rapor sonuçlarının farklı olması ve itirazın talebinin devam etmesi hâlinde, müdürlük tarafından en yakın hakem hastaneye yönlendirileceği, hakem hastane tarafından verilen kararların kesin olacağı belirtilmektedir.
ÇÖZGER raporu nasıl yenilenebilir?
•Çocuğun özel gereksiniminin değişmesi halinde bakımı üstlenen kişinin talebi ve ilgili branş hekiminin onayı ile sağlık kuruluna sevk edilerek ÇÖZGER raporu yenilenebilir.
2. Tıbbi Malzeme Alım Hakları
•Hanede kişi başına düşen miktar asgari ücretin üçte birinden az olanlar bağlı oldukları il/ilçe SYDV’ye (Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakfı) başvurarak almış oldukları tıbbi malzemelerin Sosyal Güvenlik Kurumu ödemesi dışında kalan miktarı talep edebilirler. Burada Vakıf Değerlendirme Kurulunun kararınca kişiye ödeme yapılıp yapılmayacağı belirlenir.
3. Hasta Alt Bezi
•2 yaşını dolduran özel gereksinimli bireyler için 2 yıllık olmak üzere, tek doktor tarafından imzalanmış raporla aylık 120 adet bez ödeneği alınabilmektedir.
4. Tekerlekli Sandalye (Manuel ve Akülü Tekerlekli Sandalye)
•Beş yılda bir kez olmak üzere ilgili birimlerce verilen malzeme raporu ile reçete edilmesi şartı halinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenen miktarda ödeme yapılarak temin edilir.
5. Ortez, Protez, İşitme Cihazı, Sonda Alımı
•Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde (SUT) belirtilen şekilde yardımcı araç gereçler, Ortez, Protez, İşitme Cihazı, Sonda Alımı gibi malzemelerin ödemeleri SGK tarafından yapılmaktadır.
6. Evde Sağlık Hizmeti
•Evde sağlık hizmeti almak isteyen hastalar veya aile bireyleri Sağlık Bakanlığı bünyesindeki ulusal çağrı merkezi 444 38 33 nolu telefonu arayarak müracaat edebilirler. Çağrı merkezindeki görevli personel hizmet talep eden kişi ile görüşme yaparak gerekli işlemleri başlatır.
7. Engelsiz Sağlık İletişim Merkezi (ESİM)
•Sağlık Bakanlığı tarafından Engelsiz Sağlık İletişim Merkezi oluşturulmuştur. Özel gereksinimli bireyler bu uygulama aracılığıyla 112 acil servise anında ihbar yapabilmekte ve görüntülü konuşabilmektedir. İşitme engelli bireyler 112 acil servisi arayarak konumunu ve durumunu bildirebilmekte böylece hızlı bir şekilde müdahale yapılabilmektedir.
: 
